Orgel blog

19 februari 2024 - In de werkplaats: windladen en digitale aansturing

Adema's Kerkorgelbouw, Hillegom - bericht van Ronald van Baekel:

19 januari 2024 - Update Adema's Kerkorgelbouw

Begin februari start in de kerk de opbouw van het orgel. In de aanloop daar naartoe wordt er bij Adema's Kerkorgelbouw in Hillegom volop gewerkt aan de restauratie van o.a. de windladen, speeltafel en aan het testen van de digitale aansturing.
Hieronder een update van Ronald van Baekel:

Het speeltafelmeubel wordt langzaamaan ingericht! De kast staat al in de grondverf en de klavieren met de register-tableaus staan op hun plek.
Kijk en vergelijk onze reconstructie / restauratie van de speeltafel zelf met het origineel op de oude foto!

11 december 2023 - Tussenrapport restauratie

Onze adviseur dr. Natascha Reich heeft 11 december jl. een uitgebreid tussenrapport over de restauratie geschreven. Ze beoordeelt allerlei zaken die nogal orgeltechnisch zijn, maar staat ook met waardering stil bij het vrijwilligerswerk dat onder leiding van de kerkrentmeesters is uitgevoerd: o.a. timmerwerk, vernieuwing elektriciteitsvoorziening en schilderwerk aan bijv. deuren en zuilen. In de conclusie schrijft ze waarom het begrijpelijk en verantwoord is dat de eerste oplevering is verschoven naar mei 2024.

13 oktober 2023 - Tweede restauratievergadering - verslag

Aanwezig waren:
Martin Panman (voorzitter, stichting), Ronald van Baekel (Adema's Kerkorgelbouw), dr. Natascha Reich (adviseur), Dirk Smid (CvK), Peter Riepma (CvK), Henk Vasse (schildersbedrijf), Piet Zigterman Rustenburg (elektrotechnicus), Berend Veger (stichting), Wim van de Laar (stichting), Doewe Kraster (stichting), Ed Panman (stichting)

20 september 2023 - Restauratie harp-register

De harp is een register dat in 1993 uit het orgel is gehaald en op de vierde orgelkamer lag te verstoffen. Eind 2022 is het naar de werkplaats vervoerd. En daar is het inmiddels grotendeels in oude luister hersteld.
Ook deze restauratie is eersteklas ambachtswerk, kost veel tijd (o.a. veel fijnmechanische onderdelen) en vraagt veel vindingrijkheid. De restauratie wordt met zoveel mogelijk authentieke materialen uitgevoerd.

16 september 2023 - Update vanuit de werkplaats

Adema's Kerkorgelbouw sinds 1855 - overgenomen van

4 augustus 2023 - Schilderwerk rond orgel gaat door

10 juli is het schilderwerk aan het orgel opgeleverd. Dat is nu klaar, zie het artikel van 10 juli in het Orgelblog.

10 juli 2023 - Oplevering schilderwerk orgel

Video

10 juli 2023 - Adoptieactie groot succes

Adoptie Labiaal klarinet-register 1 mei - 9 juli 2023

Mense Ruiter Orgelbouw heeft ons dit Labiaal klarinet-register geschonken. Het moet wel gerestaureerd worden. Daarvoor startten we in mei een adoptieactie. Streefbedrag: € 3.000,-. En die adoptieactie is zeer voorspoedig verlopen. 

16 juni 2023: Vergulden houtsnijwerk

Jantina VeltmanHet vergulden van het houtsnijwerk is in volle gang. Het is een tijdrovend en intensief werk.

9 mei 2023: Adoptieactie voor geschonken Labiaal-klarinet register

Mense Ruiter Orgelmakers uit Ten Post heeft aan de Stichting een compleet register voor het orgel geschonken. Het is er niet zo maar één, maar een bijzonder en zeldzaam register: een Labiaalklarinet.
Vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw is Mense Ruiter bij ons orgel betrokken geweest, door advisering of omdat ze het jaarlijks onderhoud uitvoerden. We zijn het bedrijf bijzonder erkentelijk voor deze schenking!.

3 mei 2023: Restauratieschilderen

Na zorgvuldig onderzoek, dat resulteerde in een gedetailleerd restauratierapport, en overleg met kerkrentmeesters en stichting hebben Karin Veldman en Jantina Veltman (restauratie- en decoratieschilders) een plan van aanpak opgesteld. Het bestaat uit twee fasen.

De eerste fase, het voorbereidende werk, is door Henk Vasse gedaan: de orgelkas, de voorkant van de orgelgalerij en de pilaren eronder zijn afgeschuurd en in de grondverf gezet.

16 maart 2023: Restauratie rugwerk

In de werkplaats van Adema's Kerkorgelbouw in Hillegom wordt ook hard gewerkt.

Hier een verslag van de restauratie van het front van het orgel. Op zich wel bijzonder: het front is in 1824 gebouwd door Johan Wilhelm Timpe, maar sinds 1928 komt er, afgezien van de grote pedaaltorens aan de linker- en rechterkant, geen geluid meer uit. Het is wel onderdeel van het monument en moet dus ook gerestaureerd worden. 

15 februari 2023: Het schilderen vordert

Henk VasseSinds 16 januari is Henk Vasse (Schildersbedrijf Vasse, Muntendam - foto links) aan het werk met het orgel. Eerst afschuren en vervolgens schilderen. Dat is eenvoudig gezegd, maar heeft heel wat voeten in aarde. Eerst moest het orgel in de steigers worden gezet om overal veilig bij te kunnen (knap werk van Steigerhelden). En daarna moest Henk Vasse alles, elk hoekje, bochtje en gaatje afschuren.

20 januari 2023: Gemeente Veendam subsidieert

Gemeente VeendamDe gemeente Veendam heeft veel waardering voor de grote inzet die getoond wordt om het orgel

17 januari 2023: Pedaaltorens, de reuzen

Reuzenpijp eruitOp deze dag zijn de reuzenpijpen uit de beide pedaaltorens gehaald. Het zijn enige de pijpen in het front die nog meespelen in het orgel.
De overige frontpijpen zijn 'stil'. Ze stammen uit 1824 - gemaakt door Johan Wilhelm Timpe - maar zijn in 1928 losgekoppeld van het toen nieuw gebouwde orgel (de 4 orgelkamers achter het front).

16 januari 2023: Steigerhelden

Op 16 en 17 januari zijn alle resterende pijpen uit het orgel gehaald. Ook de grote uit de beide pedaaltorens.
Het was nog een hele operatie. Maar met de professionele aanpak van Ronald, Mattijs en de andere werknemers van Adema's Kerkorgelbouw verliep alles prima.
Daarbij moet ook gezegd worden, dat de steigers het werk makkelijker maakten.

19 december 2022: Het lege orgel

De organistenkamer en de vier orgelkamers (achter het Timpe-front) zijn leeggehaald. Alle pijpen zijn weg, ook de meeste windlades. De kale structuur van het Faber en Dienesorgel is nu zichtbaar. Adviseur dr. Natascha Reich is erg benieuwd naar hetgeen nu aan het daglicht is gekomen. Het eerste onderzoek heeft plaatsgevonden. Er volgen er meer, maar daarvoor moet eerst gekeken worden hoe dat zo veilig mogelijk kan. Hieronder de foto's.

16 december 2022: Orgelrestauratie door Adema's Kerkorgelbouw - grote stap gezet

Vanaf maandag 12 december 2022 hebben Ronald van Baekel en zijn medewerkers het Faber en Dienesorgel gedemonteerd. De klus was vrijdag 16 december geklaard: windladen, pijpen, speeltafel en meer werden in een bestelbus en een vrachtwagen geladen en overgebracht naar de werkplaats in Hillegom.

16 december 2022: Het orgel is klaar voor transport

Na een week van hard werken door Ronald van Baekel en zijn team is het vrijdag 16 december dan zo ver: het orgel is voor het grootste gedeelte gedemonteerd. Gapende gaten en een leeg rugwerk tonen aan, dat het orgel niet meer functioneert. Het oude Timpe-front boven het rugwerk uit 1824 wordt in de week van 16 januari 2023 leeggehaald. Hieronder een impressie van de werkzaamheden op vrijdag 16 december.

14 december 2022: Demontage van het orgel - vorderingen

Twee dagen verder, de ontmanteling vordert. Hieronder de foto's:

Staalspel gedemonteerd door Ronald

Ronald demonteert het staalspel, de stalen buizen zijn al verwijderd.

 

12 december 2022: Orgel gedemonteerd

Het orgel wordt gedemonteerd. Ronald van Baekel en z'n medewerkers van Adema's Kerkorgelbouw trekken er een week voor uit.
Hier de foto's, gemaakt op dinsdag 13 december 2022.

Rugwerk leeg, eenzame speeltafelHet rugwerk leeg, een eenzame speeltafel en veel kisten

23 november 2022: Adema's Kerkorgelbouw in de kerk

Faber en Dienes - Schmidt-MarlissaorgelAfgelopen woensdag was Ronald van Baekel van Adema's Kerkorgelbouw met twee mede

29 september 2022: Kleurenonderzoek Veldman en Veltman

Het kleurenonderzoek door Jantina Veltman en Karin Veldman is deels afgerond. Het concept-rapport is aan stichting en kerkrentmeesters voorgelegd. De belangrijkste conclusie is, dat de kleur van 1928 bekend is. Wat vermoed werd bleek waar: eiken imitatie, inclusief het snijwerk. Niet verwacht, maar wel aangetoond: het snijwerk is opgehoogd met bladgoud. De Rijksdienst Cultureel Erfgoed heeft als voorwaarde gesteld, dat de oorspronkelijke kleurstelling uit 1928 terug moet komen.

26 september 2022: Orgelrestauratie gestart

Op maandag 26 september 2022 start de restauratie van het Faber en Dienesorgel in de Gote Kerk te Veendam.

13 april 2022: Provinciale subsidie toegezegd

De vlag kan uit, de provinciale beschikking d.d. 13 april is binnen: het toegekende subsidiebedrag is € 294.526,-. We zijn de provincie bijzonder erkentelijk voor deze subsidie. Het is, op € 647,- na, conform onze aanvraag. Samen met de kerkrentmeesters zijn we er erg blij mee.

Het is nu verantwoord om in september met de restauratie van het orgel te beginnen.

3 december 2021: Documentaire over orgel

Herman Logtenberg van Stichting Promotie Orgel Projecten, Sonja Koopal en organist Willem van Twillert zijn enthousiast over orgelkunst - zie hun Youtubekanaal en verbaas u over het veelzijdige karakter, de pakkende uitleg, de mooie opnames, de vele orgels die de revue passeren en het prachtige orgelspel. En jazeker: Veendam komt regelmatig voorbij!

28 augustus 2021: Grunnens Laid

Ter gelegenheid van Gronings Ontzet in 1672 speelt organist Wim van de Laar het Grunnens Laid op het Faber en Dienes-orgel. De video-opname is hier te vinden.

1 juli 2021: P.C. Stichting voor Wonen steunt orgelrestauratie

De Protestants Christelijke Stichting voor Wonen heeft € 5.000,- toegezegd voor de restauratie van het orgel. We zijn de Stichting bijzonder erkentelijk voor deze financiële en morele steun. De Stichting heeft al eerder de komende orgelrestauratie financieel gesteund. We zijn er blij mee en niet alleen om het geld (hoewel dat natuurlijk wel essentieel is). Wij ervaren financiële steun, zoals gezegd ook als morele steun. Zo'n groot restauratieproject heeft draagvlak nodig en uit deze steun blijkt dat dat draagvlak (en vertrouwen) er is. Dank daarvoor!

1 juni 2021: Gemeente Veendam steunt orgelrestauratie

De Gemeente Veendam heeft (naast alle andere medewerking die we van hen ontvingen) een  bijdrage van € 950,- toegezegd.

6 mei 2021: Orgelfonds Mooy zegt € 2.500,- toe

Stichting Orgelfonds Mooy te Klarenbeek heeft € 2.500,- toegezegd. Het fonds is genoemd naar Anton J.C. Mooy, organist van de St. Joriskerk Amersfoort 1917-1941. We zijn er erg blij mee!

30 maart 2021: Prins Bernhard Cultuurfonds geeft € 15.000,-

Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft ons, de Stichting Vrienden van de Grote Kerk te Veendam, een bijdrage toegekend van € 15.000,- voor de restauratie van het Faber en Dienesorgel. Het Fonds onderschrijft het belang en de restauratie van dit bijzondere en cultuurhistorisch waardevolle orgel. Men is overtuigd van de kwaliteit van dit restauratieproject, zoals vastgelegd in het historisch onderzoek en restauratievoorstel van adviseur Natascha Reich, het rapport van prof. dr. Hans Fidom en de uitgebreide offerte van Adema's Kerkorgelbouw.

20 maart 2021: Veiling gravures voor orgelrestauratie

Mevrouw Ursula Zandt-Stotzka, weduwe van Herman S.J. Zandt, heeft zeven gravures en vijf 18e eeuwse prenten aan onze stichting geschonken. Ze mogen worden verkocht ten bate van de orgelrestauratie.

20 januari 2021 Contracten orgelrestauratie ondertekend

Op 20 januari 2021 zijn de contracten ondertekend tussen enerzijds College van Kerkrentmeesters (Catrien Scholten en Peter Riepma) en anderzijds Adema's Kerkorgelbouw te Hillegom (Ronald van Baekel), Restauratie- en Decoratieschilders Jantina Veltman en Karin Veldman te Haren en Schildersbedrijf Henk Vasse te Muntendam. Een belangrijke stap in het restauratietraject!

15 december 2020 Kerst - Willem van Twillert op het Faber en Dienesorgel

Organist Willem van Twillert plaatst regelmatig mooie en interessante orgelvideo's op YouTube. Geluid en beeldkwaliteit zijn uitstekend. Over ons orgel is Van Twillert enthousiast en als het gerestaureerd is, dan is het volgens hem voor wat betreft mogelijkheden en klank in Noord-Nederland uniek. 

7 december 2020 Kerkenraad en classis geven groen licht

Op 23 november 2020 heeft de Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Veendam ingestemd met de financiële onderbouwing van het restauratieplan. Op 7 december is het Classicale College voor de Behandeling van Beheerszaken Groningen/Drenthe akkoord gegaan met de financiële onderbouwing van het restauratieplan. Alle seinen staan nu op groen. Woensdag 20 januari 2021 worden de contracten ondertekend tussen enerzijds College van Kerkrentmeesters en anderzijds Adema's Kerkorgelbouw, Restauratie- en Decoratieschilders Veldman en Veltman en Schildersbedrijf Vasse.

26 oktober 2020 Kerkenraad legt restauratieplan voor aan kerkelijke gemeente

Op 22 oktober 2020 stond een gemeenteavond gepland. Daar zou het orgel-restauratieplan worden voorgelegd aan de kerkelijke gemeente. O.a. Martin Panman, voorzitter Stichting Vrienden van de Grote Kerk en Doewe Kraster, organist van de Protestantse Gemeente Veendam zouden e.e.a. toelichten. Door de aangescherpte coronamaatregelen kon die avond niet doorgaan. Omdat procedures en besluitvorming wel door moeten gaan hebben het College van Kerkrentmeesters en de Kerkenraad besloten om de kerkelijke gemeente te informeren via het Kerkblad van november 2020.

18 september 2020 - Comité van Aanbeveling

Comité van Aanbeveling

De stichting heeft een aantal bekende personen gevraag of zij zitting willen nemen in een Comité van Aanbeveling. Dit CvA ondersteunt de restauratie van het orgel. We stellen de leden aan u voor: