Kerkgebouw en toren

Grote Kerk, VeendamHet kerkgebouw is eigendom van de Protestantse Gemeente te Veendam. Deze kerkelijke gemeente heeft een eigen predikant, ds. Hilde van der Zwaag-Visscher. Elke zondag (uitzonderingen daargelaten) is er om 9.30 uur een kerkdienst. Voor meer informatie, klik hier.

De kerk voor 1767In 1662 bestond het kerkgebouw uit een schip achter een forse, lage toren. De tekening hierboven wordt toegeschreven aan Abraham de Haen. Foto: Groninger Archieven, Beeldbank. Aan de kerk en de toren is door de jaren heen veel verbouwd. Rond 1760 is de kerk te klein geworden. Aannemer Blink bouwt in 1767 aan de zuidkant een even groot schip met eigen puntdak tegen het bestaande schip aan. En zo wordt de kerk dubbel zo groot.

Het is niet helemaal duidelijk waar het kleine portaaltje naast de toren voor dient. Is het bedoeld als 2e ingang? Of is het ooit bestemd voor bedelaars en landlopers die door de plaatselijke kerspelsoldaten een poosje opgeborgen moeten worden.

In de 19e eeuw krijgt de toren een heel ander aanzicht: hij wordt ommanteld en verhoogd. Er komt een nieuwe spits waarin 4 vensterluiken zijn gemaakt.

Bij de klokkenvordering in 1943 wordt de Sint Paulus luidklok (1544) verwijderd uit de toren. De klok keert na de oorlog in gehavende staat terug. De scheuren worden gelast maar de klankkwaliteit van de klok is niet meer de oude. Dat zal (mede) de reden zijn geweest dat de 16e eeuwse klok in 1958 bij de aanschaf van het eerste carillon is opgeofferd en omgesmolten. In april 2008 is er een geheel nieuw carillon  geplaatst. Zie verder: http://www.stichtingcarillonveendam.nl

De toren is in eigendom van de burgerlijke gemeente. Deze eigendomsoverdracht is geregeld in de Acte van Staatsregeling voor het Bataafse Volk van 1798. De kerken blijven van de Hervormde gemeenten en de torens worden eigendom van de burgerlijke gemeenten.

 CarillonHet carillon